Gemak dient de mens, maar contact maakt de mens

In Tokio is een boekwinkel die maar één titel per week verkoopt. Dat klinkt als een redelijk inefficiënt verdienmodel, maar het schijnt te werken. De truc zit 'm hierin: de winkel organiseert van alles rond het thema van dat ene boek. Gaat het over bloemen, dan stellen ze juist ook die bloem tentoon. Schrijvers en illustratoren komen langs om te praten. Het verhaal komt van het papier af en is tastbaar voor de lezer.

Het is een bijzonder concept, dat waarschijnlijk niet heel breed zal aanslaan. Leuk voor een boek- of muziekwinkel, maar van een schoenwinkel wil je misschien gewoon een stel knappe gympies voor een redelijke prijs en niet een heel avant-gardistisch theaterstuk over voetbedden eromheen. Maar het zegt wel iets over wat we steeds meer van winkelen verwachten; dat het een ervaring is, een uitje.

"We verwachten steeds meer van winkelen; dat het een ervaring is, een uitje."

Het schijnt ook de makke te zijn van al die ketens die nu op de tocht staan. V&D, DA, Invito: niet onderscheidend genoeg. Gemak dient de mens. Als je het graag groot, generiek en onpersoonlijk blieft, kan je net zo goed online terecht. Hoef je de deur niet uit en het is wel zo overzichtelijk.

Ik heb in ieder geval bijna al mijn kerstcadeautjes dit jaar online gekocht, gewoon thuis met een kop thee en een muziekje op. Behalve die voor mijn vader, want die heeft altijd dezelfde wens op zijn verlanglijstje: "Niets van Bol.com s.v.p." Hij brengt zijn klandizie liever naar de liefhebber, de vakidioot, de kenner.

Ik ben zelf juist een trouwe klant van Bol, maar heb nog nooit een praatje met Billie gemaakt. Ik geloof zo dat er kenners en liefhebbers werken, maar de communicatie daarmee verloopt altijd eenzijdig. En als ze mijn naam kennen, is dat alleen omdat ze daarmee ook allerlei andere gegevens van me losgepeuterd.

"Mijn vader heeft altijd dezelfde wens op zijn verlanglijstje: Niets van Bol.com s.v.p."

Dat is gelijk de meerwaarde van kleinere of gespecialiseerde winkels.

Met de bakker deel ik recepten en ik breng haar mijn (mis)baksels om tips uit te wisselen. Van de woonwinkel in de straat krijg ik zomaar een paar tientjes korting, want "volgende week komt het toch in de aanbieding en dan heb je daar nu maar vast plezier van."

In de kledingwinkel raadt de verkoper een jurk aan die goed bij m'n ogen past en met een beetje geluk vertelt hij me daarna dat-ie echt niet staat en dat ik beter wat anders kan zoeken.

Gemak dient de mens. Maar contact maakt de mens. En dat is kennelijk wat een winkel kan maken of breken.

Peper Hofstede